İşte; öneri, uyarı ve onay cümlesi konu anlatımı:
Öneri Cümlesi
Bir problem hakkında çıkış yolu göstermek, eksikliği gidermek ya da yanlış görülen bir yeri düzeltmek için kullanılan cümlelerdir.
Örnekler:
Gıda ürünlerini alırken son kullanım tarihine mutlaka bakmalıyız.
Çalışmalarını yapmadan önce uygulayacağın bir plan oluşturmalısın.
Hararetli tartışmalarda ılımlı olman gerekir.
Bir metnin başlığını belirmeden önce o metni önce tamamlamalısın.
Yukarı çıkacaksan dikkatli olmalısın.
Kitap değerlendirmek istiyorsan son derece titiz ve yapıcı olmalısın.
Kitaplarının daha çok okura ulaşmasını istiyorsan okurun anlayacağı bir dille yazmalısın.
Gömleği ütülerken son derece dikkatli olmalısın
Sıkça kullanılan atasözleri ve deyimler sözlüğü hazırlarsan sınavlarda yardımcı kaynak olabilir.
Perdeyi asmak için sağlam bir merdiven bulmalısın.
Anneler Günü kutlamasında şiirin dışında başka etkinlik de olmalı.
Yazıların hakkındaki eleştirilere kulak verirsen kendini geliştirebilirsin.
Bir internet sitesi kuracaksan ziyaretçilere özgün içerikler sunacaksın.
İnsanları kendi görüşlerin doğrultusunda yönlendirirsen yapıcı olamazsın.
Konuşma sırasında kısa cümleler kursaydın konuklar sıkılmazdı.
Romanında yer alacak kişileri halkın içinden seçersen daha samimi olur.
Birilerinin beğenisi için değil, kendi vicdanınız için uğraşın.
Dikkat: Öneri cümleleri genellikle gereklilik ya da şart cümlelerinden oluşur.
Uyarı (İkaz) Cümlesi
Birini bir davranış ya da durum nedeniyle uyaran cümlelerdir.
Genellikle emir kipiyle çekimlenmiş fiiller bulunur.
Örnekler
Emniyet kemerini takmadan yola çıkmayın.
Lütfen yolun sağından geçiniz.
İçeri girerken galoş giyiniz.
Islak zeminden geçerken dikkat ediniz.
Soruları çözerken dikkatli olun.
Bu odaya izin almadan girmeyiniz.
Çalışma odasında ses çıkarma.
Bilgisayarları izin almadan kullanmayınız.
Lütfen stanttaki kitapları karıştırmayın.
Olayların bu şekilde gitmesine izin verme.
Onay Cümlesi
Bir davranışın uygun bulunduğunu veya bir sözün doğru olduğunu bildiren cümlelerdir.
Örnekler
Otobüste ona yer vererek örnek bir davranış gösterdin.
Böyle söyleyerek herkesin takdirini topladın.
İyi ki zamanında bir işe başlayıp çalışma yılını tamamlamışsın.
Aferin sana, hakkında yapılan olumsuz konuşmalara kulak vermedin.
Elindeki çerezden ona da ikram ederek iyi bir davranış sergiledin.
Toplantıda yaptığın konuşmayla ne kadar haklı olduğunu gösterdin.
Yaz tatilinde bu kitapların hepsini okumakla iyi ettin.
Aferin ona, kimseden yardım beklemeden kendi işini kendi yaptı.
Sıkça Sorulan Sorular
Bir varlık, kavram, olay ya da durumun en kısa ifadeyle ne olduğunu bildiren cümlelerdir. Bu cümlelere “nedir?” sorusunu sorduğumuzda cevap alırız. Örneğin “Zamirler, isimlerin yerine geçen sözcüklerdir.” cümlesine “Zamirler nedir?” sorusunu sorduğumuzda cevap alabiliyoruz. İşte, bu da tanım cümlesi olduğunu gösterir.
Bir durum bildiren cümleler, bir durumun adım adım daha iyi veya kötüye gittiğini bildirir. Bu cümleler genellikle günden güne, her geçen gün, yavaş yavaş… gibi ikileme veya “-dıkça” dibi zarf fiil eki alır.
Anlamca olumluluk bildiren cümlelerdir. Bu cümlelerin yüklemleri “-ma, -me, -maz, -mez” gibi olumsuzluk ekini ya da “değil, yok” gibi sözcükleri almaz.
Tek yargılı (basit) cümlelerdir, o yargı da yüklem üzerinde olur. Daha fazla bilgi için “Cümle Türleri” konusuna bakınız.
Bir yanıt yazın