Amaç Sonuç Cümlesi Nedir? Neden Sonuçtan Farkı Neler?

Amaç sonuç cümlesi ile neden sonuç cümlelerinin birbirine benzemesi nedeniyle birçok kişi bu iki cümleyi birbirine karıştırır. Hatta bazen bu karışıklık sınavda yanlışa neden olur.

Peki, o zaman amaç sonuç cümlesi nedir, nasıl bulunur, neden sonuç ile arasındaki fark nedir? İşte, sade ve basitleştirilmiş anlatımıyla, bol örnekleriyle, önemli notlarıyla amaç sonuç cümlesi konu anlatımı:

Amaç Sonuç Cümlesi

Amaç Sonuç Cümlesi Nedir?

Cümlede yargı ve buna bağlı sonucun bildirildiği ifadelerdir.

Amaç Sonuç Cümlesini Bulmak İçin Sorun Sorular

Niçin, niye, hangi amaçla, ne diye?

Amaç Sonuç Cümlesi Örnekleri

Temiz hava almak için birkaç günlüğüne yaylaya gitti.

Ağaçları sulamak için bahçe çeşmesine hortum takmış.

Futbol takımı kurmak amacıyla arkadaşlarını aradı.

Haklı olduğunu kanıtlamak için dakikalarca dil dökmüş.

Metindeki çelişkileri ortaya çıkarayım diye kitabı iki günde bitirmiş.

Sınavlarda puan kaçırmamak için bol bol tekrar yapmış.

Güzel havanın tadını çıkarmak için parka gitmişler.

Dikkat: Amaç sonuç cümlesinde genellikle “amacıyla, diye, için, üzere…” gibi sözcükler bulunur. Bunun dışında amaç anlamında kullanılan “a” yönelme hal eki de olabilir ancak bunların olduğu her cümlede amaç sonuç ilgisi olmayabilir. Bazen neden sonuç cümlesi de olabilir. O yüzden aşağıdaki taktiğe dikkat etmek gerekir.

Örnekler:

Depremden etkilenen insanlara yardım etmek amacıyla bağış yapmış.

Yarışmalara katılayım diye bunca yolu kararlılıkla aştım.

Türkçe dersi ile ilgili içerikler sunmak için bu siteyi kurdum.

Bildiklerini anlatmak üzere müdürün yanına gitti.

İnsanlar buraya haftanın yorgunluğunu atmaya gelir.

Taktik: Amaç sonuç cümlesi, “amacıyla” ifadesiyle okunmaya uygundur.

Örnekler:

Kışlık kıyafetleri almak için yatağın altındaki bavulu çıkardı. (Kışlık kıyafetleri almak amacıyla yatağın altındaki bavulu çıkardı.)

Düğün kıyafeti almaya çarşıya gitti. (Düğün kıyafeti almak amacıyla çarşıya gitti.)

Amaç Sonuç ile Neden Sonuç Arasındaki Fark:

Amaç sonuç cümlesi ile neden sonuç cümlesi arasındaki farkı yöntemle anlattım. Bu yöntemlerle farkı daha iyi görebilirsiniz:

1. Yöntem: Amaç sonuç cümlesinde yargının gerçekleşip gerçekleşmemesi öznenin etkisindedir ancak neden sonuçta öznenin etkisi olmaz. Örneğin “Buzdolabını tamir ettirmek için servisi aradım.” cümlesinde buzdolabını tamir ettirmek ya da ettirmemek benim elimde ancak “Buzdolabı bozulduğu için çalışmadı.” Örneğinde buzdolabının çalışıp çalışmaması benim elimde değil.

2. Yöntem: Amaç sonuç cümlesinde 1. yargının gerçekleşip gerçekleşmediği belli değildir ancak neden sonuç cümlesinde 1. yargı gerçekleşmiştir.

Amaç Sonuç Cümlesi: “Borçlarını ödemek için yoğun bir çalışma temposuna girmiş.” 1. yargının (borçları ödemek) henüz gerçekleşip gerçekleşmediği belli değil.

Neden Sonuç Cümlesi: “Arabadan ses geldiği için servise gitmiş.” 1. yargı (arabadan ses gelmesi) gerçekleşmiştir.

Amaç Sonuç Cümlesiyle İlgili Önemli Notlar

• Amaç sonuç cümlesini bulmak için genellikle şu sorulardan biri sorulur: niçin, niye, hangi amaçla, ne diye…
• Amaç sonuç cümlesinde genellikle “amacıyla, diye, için, üzere…” gibi sözcükler bulunur. Bunun dışında amaç anlamında kullanılan “a” yönelme hal eki de olabilir.
• Neden sonuç cümlesi, “amacıyla” ifadesiyle okunmaya uygun değilken amaç sonuç cümlesi uygundur.
• Yüklemin amacını bildiren sözcük ya da söz grubu cümlede zarf tümleci görevindedir.

Amaç sonuç cümlesi konu anlatımını indirmek için tıklayınız.