Edat Tümleci Nedir?
Yardımcı ögelerin alt başlıklarından biri olan edat tümlecini öğrenciler bazen karıştırıyor hatta sorularda bulamıyorlar. Bu nedenle birçok kişi özellikle internette arama motorlarında konuyla ilgili araştırma yapıyor. Peki, o zaman edat tümleci nedir, nasıl buluruz ve örnekleri nelerdir? İşte, o soruların cevabı:
Edat Tümleci
Cümlede birliktelik, araç, amaç ya da sebep gibi anlamlar katan edat tümlecini bulmak için yükleme “ne ile, kim ile, kim için, kime göre, ne için?” gibi sorulardan birini sorarız. İşte, edat tümleci örnekleri:
Örnekler
Kardeşinin yanına onun en sevdiği oyuncağıyla geldi ancak yine de kendini affettiremedi. (Neyle geldi?)
Uçurtma yarışmasına arkadaşıyla katıldı hatta yarışmada birinci oldu. (Kim ile katıldı?)
Oraya iş görüşmesi yapmak için gidecek fakat adresi bilmiyormuş. (Ne için gidecek?)
Birbirinden güzel kitaplarıyla okurların gönlünü fethetmiş hatta genç yazarlara örnek olmuş. (Ne ile fethetmiş?)
Tüm bu yemekleri askerden gelen ağabeyim için hazırlamış. (Kim için hazırlamış?)
Etkili ve güzel konuşmayla birçok problemin üstesinden gelmek mümkün. (Neyle mümkün?)
Ses gelince bahçenin arka tarafına doğru ilerledi ancak kimseyi görmedi. (Nereye doğru ilerledi?)
Kek için bazı malzemelere sahip değiliz fakat eldekilerle bir şeyler yaparız. (Ne için sahip değiliz? Ne ile yaparız?)
O, insanlara her zaman hoşgörüyle yaklaşırdı ancak hak ettiği değeri görmedi. (Neyle / nasıl yaklaşır?)
Şu an kumun üzerindeki deniz kabuklarıyla oynuyordu.(Ne ile oynuyordu?)
Bana göre tartışmayı bizim grup kazandı ne var ki grubumuza kimse puan vermedi. (Kime göre kazandı?)
Bu kalemle onlarca kitap soru çözmüş. (Ne ile çözmüş?)
İş çıkışı arkadaşlarla karşıdaki yemekhaneye gideceklerdi ancak toplantı yüzünden iptal oldu. (Kim ile gideceklermiş?)
Not: Yukarıdaki örneklerde gördüğünüz gibi edat tümlecinde “ile, için, -a doğru ya da -a göre…” gibi sözcükler olur.
Dikkat: “ile” sözcüğü bazen önceki sözcükle birleşir ve “-le / -la” şeklinde olur. Ayrıca bunlar her zaman edat tümleci kurmaz o yüzden bu sözcükleri hangi sorularla bulduğumuza dikkat etmemiz gerekir.
Örnek:
Portakal bahçesine küçük bir kamyonetle gelmiş. (“ile” edatı edatlı tümleç kurmuştur.)
Kamyonetle gelen adam, bizim eski komşumuzdu. (“ile” edatı özne grubu içindedir.)
Sıkça Sorulan Sorular
Çoğunlukla “ile” edatının önceki sözcüklerle birleşerek cümlede araç (vasıta) ya da birliktelik anlamı bildirdiğinde anlarız.
Edat tümleci eylemin nasıl yapıldığını veya amacını, sebebini bildirdiği için zarf tümleci olarak da sayabiliriz. Bunlar “ile, için…” gibi edatlarla oluştuğu için bu adı almıştır.
Edatlar şu sözcüklerden oluşur: ile, için, kadar, den başka, den beri, a karşı, a doğru, e değin, üzere, gibi, diye, tek, e göre, ancak, sadece, yalnız, bir, ötürü, dolayı, e dek, evet, hayır…
Daha detaylı bilgi için konu anlatımına bakınız.
Bir ögenin sonunda genellikle “ile, için…” edatları varsa o sözcük edat tümlecinin içindedir.
Aynı zamanda yardımcı ögeler olan tümleçler nesne (düz tümleç), dolaylı tümleç (yer tamlayıcısı), zarf tümleci ve edatlı tümleçten oluşur. Bu konuda daha detaylı bilgi için tıklayınız.
Edat tümleci soruları genellikle şunlardır: ne ile, kim ile, kim için, ne için?
Edat tümleci notunu PDF biçiminde indirmek için tıklayınız.
İlginizi Çekecek Bağlantılar
8. sınıf cümlenin ögeleri için tıklayınız.
TYT cümlenin ögeleri için tıklayınız.
Beni Instagram üzerinden takip ediniz.
