Eş Anlamlı Sözcükler, Anlamdaş Sözcükler
Sözcük dağarcığı yani kelime hazinesi zengin olan insanların hakim olduğu konulardan biri de eş anlamlılıktır. Bu sayede bir kelimeye bağlı kalmayız, yerine başkalarını da kullanabilme özgürlüğümüz olur. Tabi, bunun için sözcüklerin eş anlamlılarını iyi bilmek gerekir. Bu, sağlıklı iletişimin önemli şartlarından biridir. Ayrıca Türkçe derslerinde önemli bir yere sahip olan eş anlamlı sözcüklerin yazılıda çıkma ihtimali var. O yüzden bu konuya gereken önemi vermek gerekir.
Sınavlarda önemli bir yere sahip olan eş anlamlı sözcükler, arama motorlarında çoğu kez araştırma konusu oluyor. Bu konuya merak duyan büyük küçük birçok kişi eş anlamlı sözcükleri araştırmaktadır.
Peki; o zaman eş anlamlı sözcükler (anlamdaş) nedir, nasıl bulunur, örnekleri nelerdir? İşte; basit ve yalın anlatımıyla, bol örnekleriyle ve önemli taktikleriyle eş anlamlı sözcükler (anlamdaş) konu anlatımı:
Eş Anlamlı Sözcükler (Anlamdaş)
Yazılışlar ve okunuşları farklı, anlamları aynı olan sözcüklerdir. Bunlar aynı anlamı bildirdiği için bazı istisnalar dışında birbirlerinin yerine kullanılabilir.
Kalıplaşmış olan atasözleri ve deyimlerdeki sözcükler eş anlamlılarıyla değiştirilemez.
Aşağıdaki listede eş anlamlı kelime örneklerinden bazıları yer almakta.
Eş Anlamlı Sözcük Örnekleri
Abide – anıt
İsim – ad
Deprem – zelzele
İlave – ek
Zamir – adıl
Soluk – nefes
Özgün – orijinal
Talih – şans
Zarf – belirteç
Kafiye – uyak
Tümce – cümle
Fiil – eylem
Yaşlı – ihtiyar
Kanıt – delil
Ünlü – meşhur
Gaye – amaç
Endüstri – sanayi
Dize – mısra
Vazife – görev
Aniden – birden
Yasa – kanun
Sene – yıl
Asır – yüzyıl
Dilek – istek
Ek – ilave
Pinti – cimri
Nehir – ırmak
Barış – sulh
Etkinlik – faaliyet
İlim – bilim
İmkân – olanak
Konut – ev
Bacı – kız kardeş
Uzak – ırak
Tür – çeşit
Baş – kafa
Diri – canlı

Not: Eş anlamlı sözcükler birbirlerinin yerine kullanıldığı zaman anlamda bozulma veya daralma olmaz ancak birlikte kullanıldığında anlatım bozukluğu olur, bu da duruluğa aykırıdır. Örneğin “Seni yeniden, bir daha uyarıyorum.” cümlesinde “yeniden” ve “bir daha” sözcükler aynı anlamda olduğu için anlatım bozukluğuna sebep olmuştur.
Not: Gerçek anlamda birbiriyle anlamdaş olan sözcükler mecaz anlamda kullanıldığında yeni bir anlam kazandığı için eş anlamlı olmayabilir. Örneğin “Dost kara günde belli olur.” atasözünde “kara” sözcüğü mecaz anlamda kullanılmış ve “kötü” anlamını kazanmıştır. Bunun eş anlamlısı “siyah” olamaz.
Eş Anlamlı Sözcüklerle ilgili Sıkça Sorulan Sorular
Eş anlamlı kelimeler çok anlam sayılır mı?
Hayır, eş anlamlı sözcükten çok anlamlılık oluşmaz.
Eş anlamlı kelimeler ikileme oluşturur mu?
Evet, ses seda, akıllı uslu, sağlık sıhhat, bitmez tükenmez… gibi ikilemeler eş anlamlı sözcüklerden oluşmuştur.
Eş anlamlı kelimelerin birlikte kullanımı anlatımı bozar mı?
Evet, duruluğa aykırı olduğu için anlatım bozukluğu olur.
Örneğin “Ona güzel bir hediye, armağan aldım.” Cümlesinde “hediye” ile “armağan” sözcükleri eş anlamlı olduğu için aynı cümlede kullanılması anlatım bozukluğuna yol açmıştır.
Eş anlamlı sözcükler yakın anlam sayılır mı?
Hayır, çünkü yakın anlamlı sözcükler arasında bazı küçük farklılıklar bulunur ancak eş anlamlı kelimeler bire bir aynıdır.
Eş anlamın eş anlamlısı nedir?
Eş anlamın eş anlamlısı “anlamdaş”tır.
Rüzgârın eş anlamlısı nedir?
Cevap: Yel
Ev ile konut eş anlamlı mıdır?
Evet, eş anlamlıdır.