Metnin Türü Görsel Anlatım

Roman

– Hayali ya da gerçekçi olaylar vardır.

– Geniş bir zaman dilimini kapsar.

– Çok sayıda kişi yer alır.

– En çok ilgi gören türlerden biridir.

Öykü

– Yazar, yaşadığı ya da gerçekçi olayları anlatır.

– Dar bir zaman dilimini ve az sayıdaki kişilerden oluşur o yüzden oldukça kısa metinlerdir.

– Serim, düğüm ve çözüm bölümleri vardır.

Masal

– Gerçek yaşamdan uzaktır çünkü abartılı olay ve kişiler vardır.

– Evrensel konuları işler. (Doğruluk, yardımlaşma, insanlık gibi tüm insanları ilgilendiren konular vardır.)

– Başında, içinde veya sonunda tekerlemeler vardır.

– Sonunda iyiler kazanır, kötüler de cezasını alır.

Fabl

– Masallar gibi olağanüstü olay ve doğaüstü güçlere sahip kişiler vardır.

– Genellikle hayvanlar konuşturulur.

– Kötüler kaybeder, iyiler kazanır.

– Çocuklara hitap eder çünkü eğiticilik yönü ağır basar.

Günlük

– Tarihi atılarak günü gününe yazılmış metinlerdir.

– Kişinin iç dünyasını yansıtır.

– Samimi ve içten bir dil kullanılır.

Anı

– Başından geçen önemli bir olayın aradan belli bir zaman geçtikten sonra yazılmasıdır.

– Amaç bir olayı duyurmak ya da olayın unutulmasını engellemektir.

– Tanınmış birinin yazdığı anılar tarihe ışık tutar.

Deneme

– Herhangi bir konuda sınırlama olmaksızın kişisel görüşlerin aktarıldığı düşünce yazılarıdır.

– Kanıtlama amacı olmaz çünkü öznel ifadeler içerir.

– Kendi kendiyle konuşma havası vardır, o yüzden “ben” dilinin olduğunu söylemek mümkündür.

Makale

– Bilim, sanat, spor, edebiyat gibi alanlarda bilgi vermek için yazılan metinlerdir.

– Nesneldir, gazete veya dergilerde yayımlanır.

– Kanıtlama amacı vardır.

– Yalın ve sade bir anlatımı vardır.

Eleştiri

– Eser, olay, düşünce ya da davranışın olumlu veya olumsuz yanlarını anlatan metinlerdir.

– Eser üzerindeki eleştirilerin kişisel tutumlardan uzak olması gerekir.

– Sanatçıya yol gösterir, bu sayede yapıcı olur.

Sohbet

– Denemeler gibi konu sınırlaması olmayan kişisel metinlerdir, bu nedenle kanıtlama amacı olmaz.

– Doğal, yalın ve samimi bir üslubu vardır; ayrıca karşısında biri varmış gibi yazılır.

Köşe Yazısı

– Yazar, güncel ve önemli olaylar üzerinden kişisel görüşlerini aktarır.

– Kısa, yalın ve etkileyici üslubu vardır.

– Bilgi veya haber vermek için değil, okurun görüşlerini etkilemek için yazar.

Biyografi

– Ünlü birinin hayatını belli bir zaman çizelgesi içinde anlatan metinlerdir.

– Nesneldir ayrıca belgelere dayalı olmalıdır.

– Okurun merak ettiği alanlarda yazmalı.

– Yazar metinlerini çeşitli belge ya da röportajlarla desteklemeli.

Otobiyografi

– Kişinin kendi yaşamını belli bir zaman çizelgesi içinde anlattığı metinlerdir.

– Kişinin kendini tarafsız anlatması zordur bu nedenle yazarın öznel ifadelerden uzak durması ve belgelere dayalı anlatması gerekir.