Neden sonuç cümlesi ile amaç sonuç cümleleri birbirine benzediği için birçok kişi bu iki cümleyi ayırt etmekte zorlanıyor. Bu durum sınavda yanlışa sebep oluyor. Ben de bu sayfada neden sonuç cümlesini detaylı olarak ele aldım. Neden sonuç cümlesi ile amaç sonuç cümlesi arasındaki farkı bazı püf noktalarıyla anlattım.
Peki, o zaman neden sonuç cümlesi nedir, nasıl bulunur, amaç sonuç cümlesi ile arasındaki fark nedir? İşte; sade ve basitleştirilmiş anlatımıyla, bol örnekleriyle, önemli notlarıyla neden sonuç cümlesi konu anlatımı:
Neden Sonuç Cümlesi
Neden sonuç cümlesi, sebep ya da gerekçeye dayalı anlam bildirir ve bir yargının nedenini ortaya koyar. Yani neden sonuç cümlesi eylemin hangi nedenden (sebep, gerekçe) dolayı gerçekleştiğini veya gerçekleşeceğini bildirir. Neden sonuç cümlesinde genellikle iki yargı olur, yargılardan biri neden (sebep, gerekçe) bildirirken diğeri buna bağlı sonucu ortaya koyar.
Neden Sonuç Cümlesini Bulmak İçin Sorulan Sorular
Neden sonuç cümlesini bulmak için şu sorulardan biri sorulur: niçin, niye, neden, hangi sebeple, hangi gerekçeyle…
Neden Sonuç Cümlesi Örnekleri
Aşağıda verilen neden sonuç cümlelerinin nasıl bulunduğunu, hangi soruların sorulduğunu parantez içinde verdim. Neden sonuç cümlelerine ve parantez içindeki ifadelere dikkat ediniz.
Elektrik kesilince jeneratörü çalıştırdılar. (Jeneratörün çalıştırılmasının nedeni elektriğin kesilmesidir.)
Üzüntüsünü belli etmek istemediği için yanımıza gelmedi. (Yanımıza neden gelmedi? Üzüntüsünü belli etmemek için gelmedi.)
Çamura düştüğü için takım elbisesi kirlendi. (Takım elbisesinin kirlenmesinin nedeni çamura düşmesidir.)
Gürültü oluyor diye salonu terk etmiş. (Salonu terk etmesinin sebebi gürültü olmasıdır.)
Satranç taşlarını ahşaptan yaptığı için yoğun ilgi görüyor. (Yoğun ilgi görmesinin gerekçesi satranç taşlarını ahşaptan yapmasıdır.)
Konuşması etkili olduğundan ikna yeteneği yüksek. (İkna yeteneği neden yüksek? Konuşması etkili.)
Anlatımda bazı kusurlar gördüğü için kitabı yayımlatmayı ertelemiş. (Kitabı yayımlatmayı ertelemesinin gerekçesi anlatımda bazı kusurların olmasıdır.)
Müşteriler gezi iptal oldu diye firmaya tepki gösterdi. (Müşteriler hangi sebeple tepki gösterdi? Gezinin iptal olması sebebiyle.)
Yaptığı davranışın hatalı olduğunu anladığından özür diledi. (Niye özür diledi? Çünkü yaptığı davranışın hatalı olduğunu anladı.)
Çalışmalarını sanal ortama aktarmak istediğinden yeni bir bilgisayar aldı. (Neden yeni bir bilgisayar aldı? Çünkü çalışmalarını sanal ortama aktarmak istedi.)
Taktik: Neden sonuç cümlesi genellikle "için, den ötürü, ki, diye, çünkü, zira..." gibi sözcük ya da -dan, -dığından, -ınca gibi eklerle kurulur.
Örnekler:
Koliler sığmayınca ikinci bir araç çağrıldı.
Kitabı tamamen okudum ki içeriği hakkında fikir yürütebiliyorum.
Gruba yeni kişiler geldi çünkü yapılan çalışmalar yeterli görülmedi.
Gelişmeleri takip etmediğim için bu konuda fikrim yok.
Kurallara uymadığından ötürü oyundan çıkarıldı.
Kimse onun fikirlerini desteklemiyor diye çalışmadan ayrıldı.
Dişi ağrıdığından katı gıdaları tüketemiyormuş.
Bu siteye birçok kişi günlük giriş yapıyor zira Türkçe ders içeriklerim beğeniliyor.
Dikkat: Neden sonuç cümlesi, “amacıyla” ifadesiyle okunmaya uygun değildir. Bu da amaç sonuç cümlesiyle arasındaki en önemli farktır.
Örnekler:
“Metinde geçen bazı kelimelerin anlamını bilmediği için sözlüğü aldı.”
“Metinde geçen bazı kelimelerin anlamını bilmediği amacıyla sözlüğü aldı.” cümlesi anlamsız olduğu için amaç sonuç cümlesi olamaz.
Amaç sonuç cümlesi hakkında detaylı bilgi için tıklayınız.
Not: İki ayrı cümle arasında neden sonuç ilgisi kurulabilir. Bu cümleler nokta, virgül, noktalı virgül ya da bağlaçlarla ayrılır.
Örnekler:
Geçen haftaki kampa katılamadım, ayağım burkulmuştu.
Çalışmalarında başkalarının önerilerine kulak ver, akıl akıldan üstündür.
Not: Bazen sebep bildiren yargı sonuçtan sonra gelebilir.
Örnekler:
1. Örnek: Ön koltukta izlemek istemedi, görüntü arka sıralarda daha netti.
Neden: Görüntü arka sıralarda daha netti.
Sonuç: Ön koltukta izlemek istemedi.
2. Örnek: Genellikle sabah saatlerinde çalışır, konuyu o saatlerde daha iyi anlıyor.
Neden: Konuyu o saatlerde daha iyi anlıyor.
Sonuç: Genellikle sabah saatlerinde çalışır.
Neden Sonuç Cümlesiyle İlgili Önemli Notlar
- Neden sonuç cümlesini bulmak için şu sorulardan biri sorulur: niçin, niye, neden, hangi sebeple, hangi gerekçeyle…
- Neden sonuç cümlesinde genellikle “için, den ötürü, ki, diye, çünkü, zira…” gibi sözcük ya da -dan, -dığından, -ınca gibi ekler bulunur.
- Yüklemin nedenini bildiren ifadeler, cümlede zarf tümleci görevindedir.
Neden sonuç cümlesi konu anlatımını indirmek için tıklayınız.
