Açıklama Bildiren Cümle

İşte, açıklama bildiren cümle konu anlatımı:

Açıklama Bildiren Cümle

İki yargıdan birinin, diğerinin açıklaması olduğu cümlelerdir.

Amaç belirsiz bir olay ya da durum hakkında bilgi vermek, bilinmeyeni açığa kavuşturmaktır.

Genellikle neden (sebep, gerekçe) bildiren cümlelerde açıklama anlamı vardır.

Açıklama bildiren cümlede yargılar arasındaki bağlantılar “çünkü, demek ki, yani, anlaşılan…” gibi ifade ya da “-dan” ekiyle sağlanır.

Örnek 1: “Eskiden Mersin ve Adana’da yaşayan bir çocuk, yaz yağmurlarını büyük bir heyecan içinde beklerdi çünkü klimanın yaygınlaşmadığı zamanlarda yağmurlar doğal serinlik ve mis gibi toprak kokusu demekti.”

Açıklama: Yukarıdaki cümlede ilk yargının (Eskiden Mersin ve Adana’da yaşayan bir çocuk, yaz yağmurlarını büyük bir heyecan içinde beklerdi.) açıklaması ikinci yargıda (klimanın yaygınlaşmadığı zamanlarda yağmurlar doğal serinlik ve mis gibi toprak kokusu demekti.) bulunmaktadır.

Örnek 2: “Anlatacaklarımı dikkatle dinleyiz zira bu konu özellikle sizi ilgilendiriyor.” cümlesinde neden dikkatle dinlemeleri gerektiği aynı cümlede verilmiş: “Bu konu özellikle sizi ilgilendiriyor.”

Örnekler

Açık ve anlaşılır bir üslup kullandığından eserleri geniş kitleler tarafından okunmuş.

Anneannemi ziyaret edemedim çünkü yoğun bakıma almışlar.

Münazarada rakip sınıfı yendik yani üst tura çıktık.

Anlaşılan o ki dizinin ikinci sezonu daha çok sevilmiş.

Arabayı servise götürdüm çünkü motordan ses geliyordu.

Beni hiçbir zaman anlamayacaksınız çünkü kendi önyargılarınızı kıramıyorsunuz.

Seranın ağzını kapatmamız gerekiyor, köpekler buraya dadandı.

Kadıncağız hemen mutfağa gidip bir şeyler hazırladı, çocukları acıktı diye.

Yani bugün maç yapamadım diye karşı takıma yenilmeniz şart mıydı?

Her gün yeni şeyler öğrenmen gerekir çünkü kendini tekrarlayan biri yerinde kalır.

Odasına gidip içi için ağladı demek ki bu acıya dayanamıyor.

Dikkat: Açıklama bildiren cümleleri amaç sonuç cümlesiyle karıştırmayınız. Amaç sonuç cümlesi “amacıyla” ifadesiyle okunabilir ancak açıklama bildiren cümleler bu ifadeyle okunamaz.

Örnekler:

Türkçe dersi ile ilgili içerikler sunmak için bu siteyi kurdum. (amaç sonuç cümlesi)

Satranç taşlarını ahşaptan yaptığı için yoğun ilgi görüyor. (açıklama cümlesi)

Taktik: Açıklama bildiren cümleler arasında “çünkü, demek ki, yani, anlaşılan…” gibi ifadeler olmak zorunda değil. Bazen virgüller bu yargıları birbirinden ayırabilir.

Örnek: Her yazısı ilgiyle okunur, konunun çarpıcı ve inandırıcı noktalarına değinmeyi iyi bilir.

Aşağıdakilerin hangisi açıklama cümlesidir?

A) Beni görmeye gelmedi demek ki bana çok kırılmış.

B) Okul kütüphanesi artık düzenli olarak çalışıyor.

C) Çocuğun başarısızlığını yalnız çocuğun görev ve sorumluluklarında aramamak gerekir.

D) Kültürün dilden ayrı, toplumun da kültürden ayrı olması düşünülemez.

E) Dayımın yaptığı maket gemiler gerçeklerini aratmayacak kadar detaya sahip olurdu.

Çözüm: “A” seçeneğinde kişinin gelmemesinin nedeni olarak kırılmasına bağlamış. Bu da açıklama bildirir.

Sıkça Sorulan Sorular