Ön Yargı Cümlesi (Peşin Hüküm)

İşte, ön yargı (peşin hüküm) cümlesi:

Ön Yargı Cümlesi (Peşin Hüküm)

Bilgi sahibi olmayıp bir olay, durum ya da varlık hakkında olumlu veya olumsuz görüş bildirmektir.

Ön yargı cümlesinde sonuç belli değildir ancak iyi veya kötü yönde kabul edilir.

Örnekler

Öve öve bitiremediği keki kimse beğenmeyecek. (Olumsuz ön yargı)

Bu film kesinlikle gişe rekorları kıracak. (Olumlu ön yargı)

Sen çok uğraştın ama göreceksin yaptığın yoğurt sert olmayacak. (Olumsuz ön yargı)

Burada onlarca iddia ortaya koydun ancak biliyorum ki hepsi asılsız. (Olumsuz ön yargı)

Göreceksiniz yine bildiğini okuyacak. (Olumsuz ön yargı)

Annem demleyecekse çay çok lezzetli olur. (Olumlu ön yargı)

Her romanıyla okurların beğenisini kazanan yazarın son kitabı da kapış kapış gidecek. (Olumlu ön yargı)

Sen bu işe karışacaksan halimiz harap. (Olumsuz ön yargı)

Onun kimseyi incitmeyeceğini en başından beri söylemiştim. (Olumlu ön yargı)

Ben zaten onun bizi davet etmeyeceğini biliyorum. (Olumsuz ön yargı)

Bize darıldıysa yanımıza kesinlikle gelmeyecek. (Olumsuz ön yargı)

Bunu arkadaşım söylüyorsa mutlaka doğrudur. (Olumlu ön yargı)

Bugün yine şiir okuyacak ama kimse ilgiyle dinlemeyecek. (Olumsuz ön yargı)

Bu turşuyu dedem yaptıysa mutlaka beğenirim. (Olumlu ön yargı)

Küçüklükten beri yüzmekten korkan biriydi, eminim bundan sonra da böyle olacaktır. (Olumsuz ön yargı)

Onun için istediğin kadar uğraşsan bile yaptıklarının değeri bilinmez. (Olumsuz ön yargı)

O, sınavdan güzel bir sonuç alacaktır. (Olumlu ön yargı)

Büyük bir hevesle oynamaya gitti ama çabuk sıkılacak. (Olumsuz ön yargı)

Dikkat: Yukarıdaki örneklerde gördüğünüz gibi ön yargı cümlesinde “kesinlikle, biliyorum ki, göreceksiniz, bu sefer, başından beri, zaten, mutlaka, eminim…” gibi iddialı sözcükler kullanılır. Kişi bu sözcüklerle kendinden emin bir ifadeyle konuşur.

Taktik: Ön yargı cümlesini ayırt etmek için bu cümlelere “Nereden biliyorsun?” “Ya değilse…” gibi ifadelerle karşılık verebiliriz. Örneğin “Arabayı o kullanacaksa mutlaka kaza yapar.” ön yargı cümlesine karşılık olarak “Nereden biliyorsun? Ya yapmazsa…” diye cevap verebiliriz.

Çözümlü Örnek Soru

Aşağıdakilerin hangisinde ön yargı anlamı vardır?
A) Kendini hep haklı görüyor, bu sefer de hatasını kabul etmeyecek.
B) Onu da bizim gruba dahil ederim ancak hatasını anlayıp durumu düzeltecek.
C) Kitapta çocukların nasıl beton binalara hapsedildiği anlatılmış.
D) Ailesinden uzakta yaşayan bir gencin hayata sıkı sıkıya tutunduğunu anlatmış.
E) Bir sanatçının eserlerini değerlendirecekseniz öncelikle onun hayatını incelemelisiniz.

Çözüm: “A” seçeneğinde eleştirilen kişinin kendi hatasını kabul etmeyeceğini bildirmek ön yargıdır.

Sıkça Sorulan Sorular

Bu notu indir.