İşte, teşbih-i beliğ (güzel benzetme) konu anlatımı:

Teşbih-i Beliğ

Eksiksiz bir benzetme 4 unsurdan (benzeyen, benzetilen, benzetme edatı, benzetme yönü) oluşur. Teşbih-i beliğ ise sadece benzeyen ve benzetilen unsurunun olduğu bir söz sanatıdır. Bu da onu benzetme sanatının sade ve etkili biçimi haline getirmiştir. Örneğin “Öğrenciler sınıfın çiçekleridir.” cümlesinde öğrenciler sınıfın çiçeklerine benzetilmiş ancak bu benzetmede benzetme edatı (gibi, kadar, adeta…) veya benzetme yönüne yer verilmemiştir.

Açıklamalı Örnekler

Anneler, evin sönmeyen güneşidir.
Açıklama: Anneler evin sönmeyen güneşine benzetilmiş.

Babamız yaslandığımız dağdır.
Açıklama: Babamız, yaslandığımız dağa benzetilmiş.

Çocuklar evin neşesidir.
Açıklama: Çocuklar, evin neşesine benzetilmiş.

Kitaplar bizim en iyi dostumuzdur.
Açıklama: Kitaplar, en iyi dosta benzetilmiş.

Sabır, başarının anahtarıdır.
Açıklama: Sabır, başarının anahtarına benzetilmiş.

Dikkat! Teşbih-i Beliğ Sanatında

– “gibi, kadar, adeta…” gibi benzetme edatı yoktur.

– Benzetme yönü kullanılmaz.

– Anlam derinliği vardır.

– Okuyucunun hayal gücü harekete geçirilir.

Diğer Örnekler

Azim, insanın içsel bir gücüdür.
Benzeyen: Azim
Kendisine Benzetilen: İnsanın içsel gücü

Dil, milletin hafızasıdır.
Benzeyen: Dil
Kendisine Benzetilen: Milletin hafızası

Vicdan, insanın hakemidir.
Benzeyen: Vicdan
Kendisine Benzetilen: Hakem

Alıştırmalar

Aşağıdaki cümlelerde geçen güzel benzetme sanatlarını bulup altını çiziniz.

1. Soğukta yürüyünce elma yanakları daha da belirginleşti.
2. Onun başarılı olmasını sağlayan en önemli etken çelik iradesiydi.
3. Sahne ışıkları altında kalem kaşlar daha da dikkat çekici görünüyordu.
4. Yeni doğan bebeğin pamuk elleri, annesinin parmağını sımsıkı kavradı.
5. Masum bakışlarının ardında kömür gözleri hemen fark ediliyordu.
6. Konuşurken kiraz dudakları zarifçe kıpırdıyordu.
7. Sabah güneşi gül yüzüne ayrı bir canlılık vermişti.
8. Yardım çağrılarına kulak asmayan taş kalp biri olmuştu.
9. Samimi gülüğünün ardından ortaya çıkan inci dişleri, yüzündeki masum ifadeyi daha da belirginleştiriyordu.

Cevaplar
1. elma yanak, 2. çelik irade, 3, kalem kaş, 4, pamuk el, 5, kömür göz, 6, inci diş, 7, kiraz dudak, 8, gül yüz, 9. taş kalp

Sıkça Sorulan Sorular

Bu notu indir.