İşte, yan cümlecik konu anlatımı:
Yan Cümlecik
Cümlede yüklem olmayan fiil ya da fiilimsiler asıl cümlenin anlamına katkıda bulunur. Bunlar kendilerine bağlı bir söz öbeği kurarak yan cümleciği oluşturur.
Yan cümlelik, tıpkı yüklemler gibi bir yargı bildirir. Cümlenin anlamını durum, zaman, şart, sebep, amaç, nitelik gibi yönlerle genişletir.
Örneğin “Pencereyi açınca içeriye soğuk hava girdi.” cümlesinde “açınca” sözcüğü yüklemin dışındaki fiilimsi olduğu için yan cümleyi oluşturur.
Açıklamalı Örnekler
Onunla sohbet ederken zamanın nasıl geçtiğini fark edemezsin.
Açıklama: Bu cümlede iki yan cümlecik vardır. Birini sıfat fiil, diğerini de zarf fiil oluşturmuştur.
Gecenin karanlığında yolumuzu aydınlatan sokak lambaları, sanki gökyüzünden kopup yere düşmüştü.
Açıklama: Yüklemin dışında bulunan “aydınlatan” ve “kopup” fiilimsileri yan cümlecik oluşturmuştur.
Tarih kitaplarında adı geçen antik kentler, hâlâ merak uyandıran sırlarıyla ziyaretçilerini bekliyordu.
Açıklama: Altı çizili “geçen” ile “uyandıran” sözcükleri yan cümlecik oluşturmuştur.
Diğer Örnekler
İnsanın hayat kalitesini düşüren ön yargıları, ancak eğitimle ortadan kaldırabiliriz.
İlçemizde herkesin dilinde dolaşan söylentiler, turistlerin ilgisini çekiyordu.
Bu karmaşık işlerden çıkar yol bulabilmek için bu akşam toplantı yapmalıyız.
Şehrin karmaşık ortamından kaçıp sığındığı bu küçük sahil kasabası, onun huzur kaynağıydı.
Eski bir ahşap kutunun içinden çıkardığı mektupları okurken zamanın çok hızlı geçtiğine bir kez daha inandı.
Birden bastıran fırtına, piknik keyfini kısa sürede mahvetti.
Akşamleyin gidecek bir ailenin olması, insana dünyadaki hiçbir şeyin ondan daha değerli olmadığını hatırlatır.
Sabahın ilk ışıklarıyla yola çıkan gezginler, ufukta beliren dağlara doğru heyecanla ilerledi.
Camın kenarına geçip yağmurun şehri yıkayışını izlerken garip bir huzur duydu.
Büyük başarılar, zorluklarla mücadele edilerek ve alın teri dökülerek kazanılır.
Güle oynaya okula giden çocukların sesleri, tüm sokağı neşeyle doldurdu.
Üniversite arkadaşını yıllar sonra karşısında görünce gözlerine inanamadı.
Bu zorlu yolda planlı ve kararlı olursan önündeki en sarp yollar bile zamanla düzleşir.
Bu olaya bir de arkadaşının gözünden bakarsan onun da haklı olduğunu göreceksin.
Sabah erkenden yola çıkmazsak öğlene doğru bastıran sıcak bizi yorar.
El ele verip zorluklara karşı birlik olursak karşımıza çıkan engeller cesaretimizi kırmaz.
Sıkça Sorulan Sorular
Cümlenin anlamını çeşitli yönlerden etkiler, yargı bildirir.
Yan cümle yüklem olmayan fiil veya fiilimsilerle oluşur. Temel cümle, yüklemin kendisidir.
Evet, her bir yan cümle birer yargı bildirir.
Bir yanıt yazın