Amaç Sonuç Cümlesi

İşte, amaç sonuç cümlesi konu anlatımı:

Amaç Sonuç Cümlesi

Cümlede amaç ve buna bağlı sonucun bildirildiği ifadelerdir. “İçin, diye, amacıyla, üzere…” gibi ifadeler yer alır. Ayrıca “niçin, niye, hangi amaçla, ne diye?” gibi sorulara cevap verir.

Örnekler

Motordan gelen sesin nedenini bulmak için aracı servise götürdü. (Bulmak amacıyla)

Yemeklik malzemeleri almak üzere markete gitti. (Yemeklik malzemeleri almak amacıyla)

Yeni yazarları cesaretlendirmek amacıyla söyleşi günü düzenliyor.

2010 yılında usta yazarla bir röportaj yapmak üzere İstanbul’a gitmiştim. (Röportaj yapmak amacıyla)

Sokak hayvanları üşümesin diye belli mesafelerde yuva kurmuşlar.

Temiz hava almak için birkaç günlüğüne yaylaya gitti.

Ağaçları sulamak için bahçe çeşmesine hortum takmış.

Futbol takımı kurmak amacıyla arkadaşlarını aradı.

Haklı olduğunu kanıtlamak için dakikalarca dil dökmüş.

Metindeki çelişkileri ortaya çıkarayım diye kitabı iki günde bitirmiş.

Sınavlarda puan kaçırmamak için bol bol tekrar yapmış.

Güzel havanın tadını çıkarmak için parka gitmişler.

Dikkat: Amaç sonuç cümlesinde genellikle “amacıyla, diye, için, üzere…” gibi sözcükler bulunur. Bunun dışında amaç anlamında kullanılan “a” yönelme hal eki de olabilir ancak bunların olduğu her cümlede amaç sonuç ilgisi olmayabilir. Bazen neden sonuç cümlesi de olabilir. O yüzden aşağıdaki taktiğe dikkat etmek gerekir.

Örnekler:

Depremden etkilenen insanlara yardım etmek amacıyla bağış yapmış.

Yarışmalara katılayım diye bunca yolu kararlılıkla aştım.

Türkçe dersi ile ilgili içerikler sunmak için bu siteyi kurdum.

Bildiklerini anlatmak üzere müdürün yanına gitti.

İnsanlar buraya haftanın yorgunluğunu atmaya gelir.

Taktik: Amaç sonuç cümlesi, “amacıyla” ifadesiyle okunmaya uygundur.

Örnekler:

Kışlık kıyafetleri almak için yatağın altındaki bavulu çıkardı. (Kışlık kıyafetleri almak amacıyla yatağın altındaki bavulu çıkardı.)

Düğün kıyafeti almaya çarşıya gitti. (Düğün kıyafeti almak amacıyla çarşıya gitti.)

Amaç Sonuç ile Neden Sonuç Arasındaki Fark:

Amaç sonuç cümlesi ile neden sonuç cümlesi arasındaki farkı yöntemle anlattım. Bu yöntemlerle farkı daha iyi görebilirsiniz:

1. Yöntem: Amaç sonuç cümlesinde yargının gerçekleşip gerçekleşmemesi öznenin etkisindedir ancak neden sonuçta öznenin etkisi olmaz. Örneğin “Buzdolabını tamir ettirmek için servisi aradım.” cümlesinde buzdolabını tamir ettirmek ya da ettirmemek benim elimde ancak “Buzdolabı bozulduğu için çalışmadı.” Örneğinde buzdolabının çalışıp çalışmaması benim elimde değil.

2. Yöntem: Amaç sonuç cümlesinde 1. yargının gerçekleşip gerçekleşmediği belli değildir ancak neden sonuç cümlesinde 1. yargı gerçekleşmiştir.

Amaç Sonuç Cümlesi: “Borçlarını ödemek için yoğun bir çalışma temposuna girmiş.” 1. yargının (borçları ödemek) henüz gerçekleşip gerçekleşmediği belli değil.

Neden Sonuç Cümlesi: “Arabadan ses geldiği için servise gitmiş.” 1. yargı (arabadan ses gelmesi) gerçekleşmiştir.

Odayı temizlemek üzere bezleri hazırladı. (Odayı temizlemek amacıyla)

Odayı temizleyeceği için bezleri hazırladı. (Neden Sonuç)

Köstebekler ürünlere zarar vermesin diye sesli düzenekler hazırlamış. (Köstebekler ürünlere zarar vermemesi amacıyla)

Köstebekler ürünlere zarar verdiği için sesli düzenekler hazırlamış. (Neden Sonuç)

Ahşap sandalyeler boyanması için marangoza götürüldü. (Boyanması amacıyla)

Ahşap sandalyeler boyanacağı için marangoza götürüldü. (Neden Sonuç)

İstediği liseyi kazanan çocuk, yeni okula kaydolmak için ailesiyle yola çıktı. (Kaydolmak amacıyla)

İstediği liseyi kazanan çocuk, yeni okula kaydolacağı için ailesiyle yola çıktı. (Neden Sonuç)

Ortalama bir ev genişliğindeki bahçeden çocukları en iyi şekilde yararlansınlar diye düzenlemeler yaptı. (En iyi şekilde yararlanmaları amacıyla)

Ortalama bir ev genişliğindeki bahçeden çocuklarının en iyi şekilde yararlanmasını istediği için düzenlemeler yaptı. (Neden Sonuç)

Hastaneye gitmek üzere sabah erken kalkıp dolmuş durağına gitti. (Hastaneye gitmek amacıyla)

Hastaneye gideceği için sabah erken kalkıp dolmuş durağına gitti. (Neden Sonuç)

İki eski dostu barıştırmak amacıyla akşam yemeğine davet etti. (Amaç Sonuç)

İki eski dostu barıştıracağı için akşam yemeğine davet etti. (Neden Sonuç)

Önemli Notlar

Amaç sonuç cümlesini bulmak için genellikle şu sorulardan biri sorulur: niçin, niye, hangi amaçla, ne diye…

Amaç sonuç cümlesinde genellikle “amacıyla, diye, için, üzere…” gibi sözcükler bulunur. Bunun dışında amaç anlamında kullanılan “a” yönelme hal eki de olabilir.

Neden sonuç cümlesi, “amacıyla” ifadesiyle okunmaya uygun değilken amaç sonuç cümlesi uygundur.

Yüklemin amacını bildiren sözcük ya da söz grubu cümlede zarf tümleci görevindedir.