Endişe (Kaygı) Cümlesi

– Bir olayın olumsuz sonuçlanma olasılığını düşünerek kurulan cümlelerdir.
– Bu cümleler aynı zamanda kaygı bildirir.

Örnekler
– O kadar uğraştık ya onaylanmazsa…
– Geleceğini söyledi ama ya sözünde durmazsa…
– Gecenin bu saati oldu hâlâ gelmedi, acaba başına bir şey mi geldi?
– Başı dönüyormuş ya ciddi bir problemi varsa…
– Son zamanlardaki durgunluğu beni tedirgin ediyor.
– Sınav iyi geçti ama ya yanlış kodlama yaptıysam?
– Yaşadığı bu olayları unutamayacak olması beni tedirgin ediyor.
– Çamaşırları serdik ancak yağmur yağarsa o kadar emek ziyan olur.

İpucu: Yukarıdaki örneklerde görüldüğü gibi durum veya olaylar hakkında karamsar bir bakış açısı gelişiyor.

Şaşırma Bildiren Cümleler

Beklenmeyen bir olay ya da durum karşısında şaşırma bildiren cümlelerdir.

Örnekler:
– Yolda giderken dayım bir anda karşıma çıkmasın mı?
– Hayret, doğum günümü kutladı!
– Bu yemeklerin hepsini tek başına yapmış ha!
– Sen beni merak eder miydin?
– Ne, demek bizimle gelmeyeceksin!
– Karşıma bir anda köpek çıkmasın mı?
– Salonda aniden bağırmasın mı?
– O kadar yolu nasıl yürümüş, hayret!
– Böyle ansızın davet edileceğimi hiç düşünmemiştim.
– Onlar buraya kadar gelir miydi?
– Ne yani tüm çalışmalarımız kabul edilmedi mi?

Sözde Soru Cümlesi

– Amaç cevap beklemek yerine bir durumun vurgulanması için kullanılan cümlelerdir.
– Bu anlamdaki soruların cevabı bellidir. Onlar da soru yoluyla ortaya çıkarılır.

Örnekler:
– Onların istediği her şeyi yapmalı mısın?
– Oraya hiç yalnız gider miyim?
– Seni bırakıp dışarı çıkar mıyım hiç?
– Yarım kilo peynir verir misiniz?
– Köye varıp da seni ziyaret etmemek mümkün mü?
– Bu kadar basit bir soru yapılmaz mı?
– Böyle güzel bir balığı hiç kaçırır mıyım?
– Bayramda seni aramadan durur muyum?
– Bu güzel film izlenmez mi hiç?
– Buraya biraz şeker getirir misin?
– Bayramını kutlamadan gider miyim?

Dikkat: Sözde soru cümlesi çoğunlukla “mi” soru edatıyla olur ancak bunun dışında soru sözcüklerinden de oluşabilir. Örneğin “Bu güzel haber neden kutlanmasın?” cümlesinde haberin kutlanacağı vurgulanmıştır.
Örnekler:
– Bu maçı nasıl izlemem? (Yani izlermiş.)
– Böylesi güzel kitapları kim okumaz? (Herkesin o kitapları okuyacağı vurgulanmış.)
– Sana nasıl yardım etmem? (Yani yardım edermiş.)
– Onun gibi laf cambazıyla tartışmak ne mümkün? (Demek ki onun gibi biriyle tartışılmaz.)

Eşitlik Bildiren Cümle

– Birden çok varlık, durum ya da özelliğin birbirine eş olmasıdır.
– Paylaşma ya da bir işin aynısının yapıldığı anlamını bildirir.

Örnekler
– Topladığımız meyveleri aramızda eşit olarak paylaştık.
– Bizlere bol köpüklü Türk kahvesi ikram etti.
– Bayramda her birimiz onar şeker topladık.
– Görevliler ellerinde ikişer kıyafetle içeri girdi.
– Tuttuğumuz balıkları aramızda eşit olarak paylaştık.
– Kardeşlerin her birine beşer dönüm arsa kalmış.
– Ben de o tura katıldım.

---

Sıkça Sorulan Sorular

Bu notu indir.