Fiilimsi Zor Sorular

İşte, fiilimsi zor sorular ve çözümleri:

Fiilimsi Zor Sorular

“Avrupa projesi için karınca kararınca bir şeyler yaptığına inanıyorum.”

1) Bu cümle hakkında aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Adlaşmış sıfat-fiil vardır.

B) Zarf-fiil vardır.

C) İsim çekim eki almış fiilimsi vardır.

D) Yan cümlecik vardır.

Çözüm: Verilen cümlede;
Adlaşmış sıfat-fiil: yaptığına (yaptığı haber)
İsim çekim (hal) eki almış fiilimsi: yaptığına
Yüklemin haricinde bulunan her bir fiilimsi yan cümleciği oluşturur.
Cümlede zarf-fiil yoktur. Sadece zarf fiil eki almış gibi görünen sözcükler var. Mesela “karınca kararınca” ifadesinde iki sözcük de isimdir ve elinden geldiği kadar anlamı taşıyan bir deyimdir. Doğru cevap: “B”

“Elinden geldiğince katkıda bulunursan sevinirim.”

2) Bu cümledeki fiilimsinin türce özdeşi aşağıdakilerden hangisinde vardır?

A) İşleri ertelene ertelene önemli bir sorun hale gelmişti.

B) Misafirlik dönüşü yolda yavru bir köpeğe rastladık.

C) Köye varınca akrabalarıyla özlem giderdi.

D) Arkadaşlarını kırdığının farkında değil ki özür dilesin.

Çözüm: Baştaki cümlede “geldiğince” sözcüğü “-dik” ekini almış bir sıfat-fiildir. Aynı fiilimsi “D” seçeneğinde “kırdığının” sözcüğünde var.

3) Aşağıdaki cümlelerin hangisinde zarf-fiil vardır?

A) Ön plana çıkayım diye her işe atlamamalısın.

B) Üretken insanların kendilerini geliştirdiğine şahit olursunuz.

C) Gecikmemek için okula kestirmeden gittik.

D) Yaptıkları baraka ev, şiddetli rüzgârla yerle bir oldu.

Çözüm: “A” seçeneğindeki “diye” sözcüğü “e” ekini almış zarf fiildir. (de – y – e)

“Kâğıdın üstündeki renkler pembeleştikten sonra fırçayı eline alıp işe koyuldu.”

4) Bu cümle için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) İsimden türeyen fiil, yapım ekini alıp fiilimsiye dönüşmüştür.

B) İsim çekim ekini alan bir fiilimsi vardır.

C) Tek yargısı olan bir fiil cümlesidir.

D) Fiilimsinin içinde bulunduğu söz grubu, yüklemin zamanını belirtmiş.

Çözüm: “A” seçeneği doğrudur: İsim soylu sözcük olan “pembe” -leş yapım eki ve -tik sıfat fiil ekini almıştır.
“B” seçeneği doğrudur: “pembeleştikten” sıfat fiili “-ten” çekim ekini almış.
“C” seçeneği yanlıştır: Yüklemler ve yüklemin haricinde bulunan fiilimsiler birer yargı taşır. O yüzden “işe koyuldu” yüklem olduğu için, “alıp” zarf fiil olduğu için ve “pembeleştikten” sıfat fiil olduğu için cümlede toplam 3 yargı bulunmakta.
“D” seçeneği de doğrudur: “pembeleştikten” sıfat fiili “kağıdın üstündeki renkler pembeleştikten sonra” söz öbeğiyle bütünleşmiş ve “işe koyuldu” yükleminin zamanını belirtmiştir..

“Dayımlar balık tutmadan gelmiş.”

5) Bu cümlede fiilimsi hal ekini almadığına göre aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) Birden çok yargısı vardır.

B) Yan cümlecik, temel cümlenin durumunu bildirmiştir.

C) Fiilimsi isim çekim ekini almıştır.

D) Cümle, yüklemin türüne göre fiildir.

Çözüm: “A” seçeneği doğrudur: Yüklem ve yüklemin dışındaki her bir fiilimsinin birer yargı bildirdiğini üsteki soruda ve “Fiilimsilerin Özellikleri” yazımda 7. maddede belirtmiştim. Baştaki cümlede “gelmiş” yüklem, “tutmadan” fiilimsi olduğu için toplam iki yargı vardır.
“B” seçeneği doğrudur: “tutmadan” sözcüğü hal eki almamış bir fiilimsi olduğuna göre isim fiil değil, zarf fiildir. Hatırlayacağınız üzere zarf fiillerin “zaman” veya “durum” anlamı olur. Cümlede “nasıl?” sorusuna cevap verdiği için durum anlamında kullanılmıştır.
“C” seçeneği yanlış çünkü “tutmadan” sözcüğünde hal ekinin olmadığı soru kökünde yazıyor. Bu bilgiden sözcüğün zarf fiil olduğunu söyleyebiliriz. Eğer isim fiil olsaydı “-den” hal ekini aldığını söyleyebilirdik.
“D” seçeneği de doğrudur: Yüklem olan “gelmiş” sözcüğü çekimli fiildir.

“Masaya bıraktıklarım, çözüleceklerdir.”

6) Bu cümle için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Yüklemin türüne göre fiil cümlesidir.

B) Adlaşmış sıfat-fiil, iyelik ekini almıştır.

C) Ek eylem almış bir fiilimsi vardır.

D) Fiilimsinin içinde bulunduğu söz öbeği özne görevindedir.

Çözüm: “A” seçeneği yanlış çünkü “çözüleceklerdir” sözcüğü adlaşmış sıfat fiildir (çözülecek testler). Fiilimsi ek eylem alıp yüklem olursa yüklemin türüne göre isim cümlesi olur.
“B” seçeneği doğru: “bıraktıklarım” adlaşmış sıfat fiili “-ım” iyelik (aitlik) ekini almıştır.
“C” seçeneği doğru: Yukarıda da anlattığım gibi “çözüleceklerdir” adlaşmış sıfat fiil “dir” ek eylemini alarak yüklem olmuştur.
“D” seçeneği de doğrudur: “çözüleceklerdir” yüklemine “ne?” diye sorduğumuzda “masaya bıraktıklarım” cevabını alırız. Bu söz grubu da özne görevindedir ve içinde “bıraktıklarım” sıfat fiili var.

7) Aşağıdaki cümlelerin hangisinde isim-fil vardır?

A) Görevini bırakmaması, arkadaşlarına bir mesajdı.

B) Özgünlüğü isteyen bir sanatçı kimseyi taklit etmemeli.

C) Çıkmaza düştüğüm zaman onun görüşlerine ihtiyacım olur.

D) Evrakları sağdaki danışmadan alacaksın.

Çözüm: “A” seçeneğindeki “bırakmaması” altı çizili ek olumluluk anlamı taşıdığı için isim fiil ekidir. Ayrıca fiilimsi konu anlatımında “-ma sı” ekleri birlikte kullanıldığında isim fiil sayılabileceğinden bahsetmiştim.”

“Bu notlar öğretmenin anlattıklarından oluşmuş.”

8) Bu cümledeki fiilimsi için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) İsim tamlamasında yer almıştır.

B) İyelik ekini almıştır.

C) Hal ekini almıştır.

D) Ek eylem almıştır.

Çözüm: “A” seçeneği doğrudur: “öğretmenin anlattıkları” isim tamlamasında “anlattıkları” adlaşmış sıfat fiildir.
“anlattıklarından” sıfat fiilinde yer alan “-ları” çoğul iyelik eki, “-dan” ayrılma hal ekidir. Bu nedenle “B” ve “C” seçenekleri de doğru. “D” seçeneği yanlıştır çünkü “-dır, -di, -miş, -se” ek eylemlerinden birini alan fiilimsi örneği yoktur.

9) Aşağıdaki cümlelerin hangisinde farklı türden fiilimsi vardır?

A) Alt geçidin tamamlanmasıyla trafik epey rahatladı.

B) Toplantıda herhangi bir karar çıkmayacağını düşünüyorum.

C) Akşam evimizin yolunu tutmaya başladık.

D) İnsanlar sıkıntılarını bir süre sonra unutmaya hatta önemsizleştirmeye başlar.

Çözüm: “A” seçeneğindeki isim fiil (tamamlanmasıyla), “B” seçeneğindeki sıfat fiil (çıkmayacağını), “C” seçeneğindeki isim fiil (tutmaya), “D” seçeneğindeki isim fiil (unutmaya, önemsizleştirmeye)

10) Aşağıdaki cümlelerin hangisinde isim ve zarf-fiil bir arada kullanılmamıştır?

A) Oteli aramış ancak yer bulamayınca bilgisayardan araştırma yapmış.

B) Hayvanlar çitin gerisindeki ekinlere zarar verince koşmaya başladı.

C) Ağaçtaki olgun elmaları toplayıp kardeşime verdim.

D) Sunumda duygusal şiir okuyunca salondakiler ağlamaya başladı.

Çözüm: “A” seçeneğinde “bulamayınca” zarf fiil, “araştırma” isim fiil,
“B” seçeneğinde “zarar verince” zarf fiil, “koşmaya” isim fiil,
“C” seçeneğinde sadece “toplayıp” zarf fiil,
“D” seçeneğinde “okuyunca” zarf fiil, “ağlamaya” isim fiil var.

11) Aşağıdakilerin hangisinde fiilimsi vardır?

A) Dutlar özenle yıkandıktan sonra tabaklara dolduruldu.

B) Evdeyken yırtık perdeleri önce dikti, sonra ütüledi.

C) Yoğun ve hoş kokulu fesleğenler genellikle ılıman iklimlerde görülür.

D) Koltuk kumaşları nemli bir bezle silindi.

Çözüm: “A” seçeneğindeki “yıkadıktan” sözcüğü adlaşmış sıfat fiildir.

12) Aşağıdaki cümlelerin hangisinde üç fiilimsi türü de kullanılmıştır?

A) Kâğıttaki adresi adama soran kadın bir süre sonra yürümeye başladı.

B) Saati geldiğinde sınıfa girip soruları çözecekmiş.

C) Miyavlayarak gelen kediyi sakinleştirmeye çalıştı.

D) Onunla aynı işte çalışmam, arkadaş olacağız anlamına gelmesin.

Çözüm: “A” seçeneğinde sıfat fiil (soran) ve isim fiil (yürümeye),
“B” seçeneğinde sadece zarf fiil (geldiğinde, girip),
“C” seçeneğinde zarf fiil (miyavlayarak), sıfat fiil (gelen) ve isim fiil (sakinleştirmeye),
“D” seçeneğinde sadece isim fiil (çalışmam) var.

13) Aşağıdakilerin hangisinde birden fazla fiilimsi yoktur?

A) Şiirlerin derin anlamlar içerdiğini ama çok az kişinin şiir okuduğunu söyledi.

B) Köydeki evini ve tarlasını satıp şehirde yaşamaya başladı.

C) Mersin’den ayrılalı bir yıl geçmeden tekrar Mersin’e döndü.

D) Şiddetli yağmurun olduğu gün içi su dolu çukura düşmüş zavallı adam.

Çözüm: “A” seçeneğinde sıfat fiil (içerdiğini, okuduğunu),
“B” seçeneğinde zarf fiil (satıp), isim fiil (yaşamaya),
“C” seçeneğinde zarf fiil (ayrılalı, geçmeden),
“D” seçeneğinde sadece bir fiilimsi var, o da sıfat fiil (olduğu).

14) Aşağıdaki cümlelerin hangisinde zarf-fiil vardır?

A) Elindeki ipi yol boyunca sağa sola savuruyordu.

B) Eve taşındığımda ustaları da çağırmıştım.

C) Evdeyken işlerin hepsini bitirdik.

D) İnce düşünceli insanlar, hassas olurlar.

Çözüm: “B” seçeneğindeki “taşındığımda” sözcüğü zarf fiildir.

“Babalar Günü hediyesi almak için mağazaya gitmiş, uygun bir saat alıp dönmüş.”

15) Bu cümlede aşağıdakilerden hangisi yoktur?

A) İsim-fiil

B) Sıfat-fiil

C) Zarf-fiil

D) Çekimli fiil

Çözüm: Verilen cümlede “almak” sözcüğü isim fiil, “alıp” sözcüğü zarf fiil, “dönmüş” sözcüğü de çekimli fiildir ancak sıfat fiil yoktur. Doğru cevap: “B”

“Doğum günü partisi hazırlığı için kimse gelmeyince kendince bir şeyler yapmaya, salonu süsleyip eğlenceli hale getirmeye çalışmış.”

16) Bu cümlede hangisi fiilimsi değildir?

A) “gelmeyince”

B) “getirmeye”

C) “süsleyip”

D) “kendince”

Çözüm: “D” seçeneğindeki “kendince” sözcüğü, isim soylu olduğu için fiilimsi değildir.

“Balonları uzunca bir iple bağlamaya başladı.”

17) Bu cümle için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Zarf-fiil kendinden sonraki sözcüğü nitelemiş.

B) Birden çok yargılı cümledir.

C) Yan cümlecik, yükleme sorulan “neye?” sorusuyla bulunur.

D) İsmin hal ekini almış bir fiilimsi vardır.

Çözüm: Verilen cümlede zarf fiil yoktur, “uzunca” sözcüğü “uzun” isim köküne “-ca” yapım ekinin gelmesiyle türemiştir. Doğru cevap: “A”

“Geçen gün arşivimden şiir defterimin hepsini çıkarıp yazdığım tüm şiirleri gözden geçirme fırsatı bulmuştum. Sayfaları çevirdikçe bunları ne zaman yazmışım diye şaşkın şaşkın düşünüyordum. Özellikle bir şiir dikkatimi çekti. Gençlik yıllarımda karamsar olduğum için bu durumum şiirlerime de yansımış. Şimdi ise şehir hayatından sıkıldığım için daha çok köy, yayla hayatını konu alan, oraların güzelliğini anlatan pastoral türde şiirler yazıyorum.”

18) Bu metinde kaç tane fiilimsi vardır?

A) 8

B) 10

C) 12

D) 14

Çözüm: Metindeki fiilimsiler ve türleri şunlardır: geçen (sıfat fiil), çıkarıp (zarf fiil), yazdığım (sıfat fiil), gözden geçirme fırsatı (isim fiil), çevirdikçe (zarf fiil), diye (zarf fiil), karamsar olduğum (sıfat fiil), sıkıldığım (sıfat fiil), konu alan (sıfat fiil), anlatan (sıfat fiil). Toplam 10 tane fiilimsi vardır. Doğru cevap: “B”

“Böylesi konuşmadan hiçbir şey anlamayacağımı söylemiştim.”

19) Cümlesiyle ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

A) Tek yargılı bir cümledir.

B) “konuşmadan” sözcüğü zarf-fiildir.

C) “anlamayacağımı” sözcüğü sıfat-fiildir.

D) “Böylesi” sözcüğü sıfat-fiildir.

Çözüm: Verilen cümlede “söylemiştim” yüklemi ile “konuşmadan” ve “anlamayacağımı” fiilimsileri birer yargı taşır. Toplam 3 yargılıdır. O yüzden “A” seçeneği yanlış.
“konuşmadan” sözcüğü isim fiildir çünkü aldığı “-ma” olumsuzluk ekini değil, “-dan” hal ekini almıştır. O yüzden “B” seçeneği yanlıştır.
“anlamayacağımı” sözcüğü adlaşmış sıfat fiildir. (anlamayacağım bilgisini). Bu nedenle “C” seçeneği doğrudur.
“böylesi” sözcüğü fiil değildir. Ayrıca “-esi” sıfat fiil ekini almamış, sondaki “-i” iyelik ekini almıştır. Bu nedenle “D” seçeneği yanlıştır.

“Rüzgâr durduğu için uçurtmanın ipini sarman kolaycılıktan başka bir şey değil.”

20) Bu cümle için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) “durduğu” sözcüğü sıfat-fiildir.

B) “uçurtma” sözcüğü kalıcı addır.

C) “rüzgâr” sözcüğü isimdir.

D) “sarman” sözcüğü sıfat-fiildir.

Çözüm: “D” seçeneğindeki “sarman” sözcüğü, “-ma” isim fiil ekini ve “n” iyelik ekini almıştır.

8. Sınıf Fiilimsi Zor Sorular Cevap Anahtarı: 1-B, 2-D, 3-A, 4-C, 5-C, 6-A, 7-A, 8-D, 9-B, 10-C, 11-A, 12-C, 13-D, 14-B, 15-B, 16-D, 17-A, 18-B, 19-C, 20-D