İşte, öznel ve nesnel anlam konu anlatımı:
Öznel ve Nesnel Anlam
Kişisel ifadeler içeren yargılar öznel, içermeyenler nesneldir.
Örneğin “Sadece anlayışlı olmasını istemişti arkadaşından bu koca yürekli adam.” cümlesinde “koca yürekli adam” ifadesi kişisel değerlendirme bildirdiği için cümlenin öznel olmasını sağlamıştır.
Öznel Anlam
Doğruluğu ya da yanlışlığı ispatlanamaz.
Subjektiftir.
Herkes için geçerli değildir, söyleyen kişi için geçerlidir.
Kişisel yorum içeren cümlelerde görülür.
Yorum, öneri, onaylama cümlelerinde ve benzetme, abartma, kişileştirme gibi söz sanatları özneldir.
Genellikle deneme, sohbet, fıkra gibi metin türlerinde görülür.
Nesnel Anlam
Doğruluğu ya da yanlışlığı ispatlanabilir.
Objektiftir.
Herkes için geçerlidir.
Kişisel yorum içermez.
Açıklama ve tanımlama gibi anlatım biçimleri ve düşünceyi geliştirme yolları genellikle nesneldir.
Genellikle makale, haber yazıları, tarifler ve kullanım kılavuzlarının olduğu metinlerde görülür.
Öznel Cümle Örnekleri
Üzgünlüğünü belli etmese de durgunluğu her halinden anlaşılıyordu.
Denizin ışıltılı görüntüsü tatilcileri adeta kendine çekiyordu.
Şirketteki ilk yılım çok sıkıcıydı.
Sınıfta kimse benimle tartışmaya cesaret edemez.
Ailemizin en hassas kızı sensin.
Evin dekorunu görür görmez büyülenmiştim.
Konserde birbirinden güzel şarkılar dinledik.
Köyümüzün manzarasına diyecek yoktu.
Nesnel Cümle Örnekleri
Ayakkabı tamirciliğini amcasının yanında çalışarak öğrenmiş.
Tablolarında maviye ağırlık veren bir sanatçıydı.
Uygun bir oda bulamayınca otelden ayrıldı.
Yazıları birçok dergide ödüle layık görüldü.
Gençlerin sorunlarına değinen yazar bu kitabında çocukları da unutmamış.
Öyküdeki kişiler günlük yaşamda karşılaşabileceğimiz insanlardan seçilmiş.
Taktik: Cümleler kanıtlanabilirlik yönünden sorulduğunda cümleyi öznel ve nesnellik yönünden değerlendirmek gerekir.
Dikkat: Cümle içindeki bazı ifadeler cümlenin kanıtlanabilirliğini değiştirir. Örneğin “Yarışmada birbirinden ilginç tekneler vardı.” cümlesinde kişisel görüş bildirdiği için altı çizili ifade çıkarıldığında cümle nesnel anlamlı olur.
Çözümlü Sorular
Aşağıdaki cümlelerden hangisi kanıtlanabilirlik yönünden diğerlerinden farklıdır?
A) Yere dökülen yapraklar, kaldırımları hüzünlü bir hale bürümüştü.
B) Gelecek hafta üzümleri toplayıp kasalara yerleştireceğiz.
C) Belirsizliğin bende bıraktığı tedirginliği tekrar yaşamak istemiyorum.
D) Eylüldeki kırtasiye alışverişi yeni eğitim döneminin başladığını müjdelerdi.
E) Fizyolojik ihtiyacı karşılamak için gıda neyse psikolojik ihtiyacı karşılamak için de sevgi odur.
Çözüm: A, C, D ve E seçenekleri öznel ifadeler içerir ancak B seçeneği nesneldir.
Aşağıdakilerden hangisi nesnel anlam değildir?
A) Metindeki yazım bulup düzeltmesi için Türkçe öğretmeni arkadaşının yanına gitti.
B) İnsanlar İlk Çağ’dan bu yana ihtiyaçlarını gidermek için çeşitli ekonomik faaliyetlerde bulunmuştur.
C) Kırlangıçların havada uzun süre kalabilmesi ve hızlı olması böcek avında onları avantajlı duruma getirir.
D) Fiil soylu sözcüklerin aldığı bazı ekler sayesinde isim, sıfat ya da zarf görevinde kullanılmasına fiilimsi denir.
E) Nasıl ki çiçekler, içinde bulunduğu bahçeden soyutlanamıyorsa eserler de çağın anlayışından ayrı düşünülemez.
Çözüm: A, B, C ve D seçeneklerinde cümleler nesnel anlamlıdır ancak E seçeneği kişisel düşünce içerdiği için özneldir.
Sıkça Sorulan Sorular
Kişisel görüş içerdiği için özneldir.
Evet, olanı olduğu gibi aktardığı için nesneldir.
Köşe yazısı olan fıkralar, özneldir.
Makalelerde görülen açıklayıcı anlatımlar nesneldir.
Evet, tıpkı deneme yazıları gibi öznel ifadeler içerir.
Bir yanıt yazın