İşte, örtülü anlam konu anlatımı:
Örtülü Anlam
Cümlede verilmek istenen mesajın dışına çıkarak ulaştığımız anlamlara örtülü anlam denir.
Bunları açıkça ifade etmek yerine dolaylı olarak söyleriz. Yani cümlede yer alan bazı kavramları bulup bunların başka anlamları ifade edip etmediğine bakarız.
Örneğin “Bu yazıyı sadece ben okuyabilirim.” cümlesinde demek ki söz konusu yazıyı başkalarının okuyamayacağı da anlaşılır.
Taktik: Bu anlamdaki cümlelerde genellikle “de” bağlacı, “ancak, sadece, yalnız, tek” gibi edatlar kullanılır.
Örnekler
“Akşamki yemeğe sen de katılacaksın.“
Temel Anlamı: Akşamki yemeğe katılacakmış.
Yorum: Örtülü anlamlar gerçek anlamın dışında bazen birden fazla yargı da bildirebilir. Bu cümledeki örtülü anlamları aşağıda bu anlamlar verilmiştir:
1. Demek ki başkaları da yemeğe katılacak.
2. Yemekte tek başına olmayacak.
“Artık bu evde kalmak istemiyorum.”
Temel Anlamı: Evde kalmak istemediğini söylüyor.
Örtülü Anlamları:
1. Evde daha önce kalmış.
2. Bundan sonra başka yere gitmek istiyor.
“Yarın hastaneye yine gidecek.”
Temel Anlamı: Yarın hastaneye gidecek.
Örtülü Anlamı: Hastaneye daha önce en az bir kez gitmiş.
“Tencereyi alt dolaptan aldım.”
Temel Anlam: Cümlenin aynısını tekrar söyleriz.
Örtülü Anlamı: Üst dolap da var.
“Onun şarkılarını dinlersen seversin.”
Temel Anlam: Onun şarkılarını dinlerse seveceği söylenmiş.
Örtülü Anlam: Onun şarkılarını dinlemezse sevmeyeceği anlaşılır.
“Saksıdaki çiçekler günden güne uzuyordu.”
Temel Anlamı: Çiçekler günden güne uzuyor
Örtülü Anlamı: Çiçekler önceden bu kadar uzun değildi.
Örnek Cümleler
İstenen şartlara dikkat etmediği için evrakları da kabul edilmedi. (Demek ki başka şeyler de kabul edilmemiş.)
Bugün yine pilav yiyeceğiz. (Demek ki başka gün de pilav yenmiş.)
Bizim takım yine ilçe birincisi oldu. (Demek ki başka zaman da ilçe birincisi olmuş.)
Yeni bir iş bulmak için gazetedeki ilanlara da baktı. (Demek ki iş için başka yolları da denemiş.)
Sahnedeki adam şarkıyı daha güzel söyledi. (Demek ki diğeri o kadar güzel söylememiş.)
Bayramda köylülerini de ziyaret etmiş. (Başkalarını da ziyaret etmiş.)
Ozan yine beni dinlemeden dükkândan ayrılmış. (Ozan daha önce de dükkândan ayrılmış.)
Onun sözlerine artık inanmayacağım. (Onun sözlerine daha önce inanmış.)
Dikkat: Yukarıdaki örneklerde görüldüğü gibi örtülü anlamı bulabilmek için iki yol var:
1. Bunlardan biri cümlede temel anlamın dışında başka anlamları aramak.
2. cümlede “de” bağlacı ya da “ancak, sadece, yalnız, tek” gibi edatlar cümleden çıkarılır, anlamda daralma meydana gelip gelmediğine bakmak.
Taktik: Koşul sonuç, karşılaştırma, aşamalı durum cümlelerinde genellikle örtülü anlam bulunur.
Dikkat: Örtülü anlamı oluşturan sözcük cümleden çıkarıldığında cümlenin anlamında değişim ya da daralma meydana gelir.
Dikkat: “de” bağlacının olduğu her cümlede örtülü anlam olmayabilir. Örneğin “Masada iki kalem bir de silgi vardı.”
Bir yanıt yazın