Ek Yanlışlığı – Anlatım Bozukluğu

İşte, ek yanlışlığı konu anlatımı:

Ek Yanlışlığı – Anlatım Bozukluğu

Cümlede bir ekin eksik ya da fazla kullanılmasından kaynaklanır.

Açıklamalı Örnekler

Şarkı söylemesini bilmediği için mikrofonu eline almadı.

Açıklama: Gereksiz iyelik eki kullanılmıştır çünkü “kullanmasını” değil, “kullanmayı” olmalı.

Düzeltme: Şarkı söylemeyi bilmediği için mikrofonu almadı.

Birçok insanlar tiyatro sanatına önem vermekte.

Açıklama: “Birçok sanatçılar” ifadesi hatalı çünkü belgisiz sıfatla tamlama kurmuş isimler çoğul ekini alamaz.

Düzeltme: Birçok insan tiyatro sanatına önem vermekte.

Diğer Örnekler

Odası her zaman dağınık olan bir çocuk, aradığını anında bulması mümkün değil. (Tamlayan ekini eksikliği var. “çocuk” yerine “çocuğun” olması gerekir.)​

Öğrencilerin yazdıkları gördüğümüz hataları not alıyoruz. (-de hal eki eksikliği vardır, “yazdıklarında” diye düzeltilir.)​

Bisiklet sürmesini yeni öğrendim. (Gereksiz iyelik eki vardır, “sürmesini” değil, “sürmeyi” olmalı.)

Yemek yapmasını bilmiyorum. (“yapmayı” olması gerekir.)​

Hayatım boyunca çok insanlar tanıdım, yine de ders almadım. (“çok insanlar” değil “çok insan” olmalı.)

Önemli Notlar

1) Tamlama hataları bazen ek getirilerek düzeltilir.

İstanbul’da kültürel ve sanat aktiviteleri düzenlenecek.

Yukarıdaki örnekte “kültürel” sözcüğü sıfat, “sanat” sözcüğü isimdir ve ikisi “aktiviteler” sözcüğüne bağlanmış.

Düzeltme: İstanbul’da kültürel ve sanatsal aktiviteler düzenlenecek. (İsim durumundaki “sanat” sözcüğüne ek getiririz. Böylece sıfat haline getiririz.)

Virüs salgını sebebiyle Amerika’da ekonomik ve sağlık sorunları baş gösterdi.

Açıklama: Ekonomi ve sağlık sorunları” (Sıfat olan “ekonomik” sözcüğünün ekini atıp isim haline getiririz.)

2) Çatı Uyuşmazlığı ek getirilerek düzeltilebilir.

Biraz film izlenip evlere gittik. 

Açıklama: Cümlede “izlenip” edilgen çatılı fiilimsi, “gittik” etken çatılı fiildir. Böyle bir fark çatı uyuşmazlığına sebep olur ve anlatımı bozar. Bu fiil ve fiilimsiler etken ya da edilgen olmalı. “Biraz film izleyip evlere gittik.” ya da “Biraz film izlenip evlere gidildi.” diye 2 türlü düzeltme yolu var.)

Konu hakkında detaylı araştırmalar yapılarak seminer verdi. 

Açıklama: Yüklem edilgen çatı ekini alabilir. (seminer verildi)

3) Ek eylem eksikliği de bu mantıkla düzeltilebilir.

Sınavdaki tüm notum yüksek fakat yeterli değildi. 

Düzeltme: “Sınavdaki tüm notum yüksekti fakat yeterli değildi.” olmalı.

Çocuklardan biri duygusal, diğeri duygusal değildi. 

Düzeltme: “Çocuklardan biri duygusaldı, diğeri duygusal değildi.”

Sıkça Sorulan Soru