Somutlama ve Soyutlama Nedir?

İşte, somutlama ve soyutlama konu anlatımı:

Somutlama ve Soyutlama

Somutlama

Soyut anlama gelen bir sözcüğün cümlede somut bir anlam bildirmesidir.

Bu tür sözcükler genellikle başka sözcüklerle eşleştirilerek, benzetme yoluyla bu anlam özelliğini kazanır.

Açıklamalı Örnekler

Sınavı kazanamayınca umutları rüzgârda savrulan kağıtlar gibi dağıldı.

Açıklama: Gerçekte soyut olan “umut” sözcüğü kâğıda benzetildiği için somutlaşmıştır.

Pamuk ipliğine bağlı cesaretimi daha fazla sınamaya çalışmayın.

Açıklama: Aslında soyut anlamda olan cesaret sözcüğünün bir nesne gibi bağlanabilmesi somutlaştırmadır.

Gönül ferman dinlemez, diye boşuna söylememişler.

Açıklama: Aslında soyut olan gönlün insanla ilişkilendirilmesi somutlaştırmadır.

Kötümser konuşması yüzünden azmimiz ince bir dal parçası gibi kırıldı.

Açıklama: Soyut anlamdaki azmin dal parçası gibi kırılması somutlaştırmadır.

Olumsuz düşünceleri kafamdan atamıyorum, elimde değil.

Açıklama: Soyut anlamdaki düşüncenin sanki nesne gibi atılması somutlaştırmadır.

Felek yüzüme hiç gülmedi ama şükürler olsun, sağlığım yerinde.

Açıklama: Şans anlamındaki felek sözcüğü aslında soyut anlam bildirir ancak insan özelliği kazanarak kişileştirildiği için somut anlama geçmiştir.

Sevgisini de kattığı için yemekleri hep lezzetlidir.

Açıklama: Soyut anlamdaki sevgi sözcüğü yemek malzemesi gibi kullanıldığı için somutlama olmuştur.

Soyutlama

Somut anlamdaki bir sözcüğün cümlede yeni ve soyut anlama gelecek şekilde kullanılmasıdır.

Başka bir ifadeyle somutun soyutlaştırılmasıdır.

Bu tür sözcükler genellikle başka sözcüklerle eşleştirilerek, benzetme yoluyla bu anlam özelliğini kazanır.

Bu anlamda kullanılan sözcükler yeni ve mecazlı bir anlam özelliği kazanmıştır.

Genellikle süslü dillerde görülür, bu sayede anlatımın etkisi artar.

Bunlar, çok anlamlılık özelliği gösterir.

Açıklamalı Örnekler

Dünkü toplantıda sert konuştu.

Açıklama: “Sert” sözcüğü gerçekte somut anlamdayken, soyut “öfkeli, kızgın, kırıcı” gibi yeni anlama gelecek şekilde kullanılmış.

Haksızlığa uğradığı için köpürdü.

Açıklama: “Köpürmek” sözcüğü gerçek anlamda sıvının dalgalanma yoluyla oluştuğu köpüktür ancak cümlede öfkelenmek, tepki göstermek anlamında yeni ve soyut bir anlam kazanmıştır.

Taş kalpli bir insandı.

Açıklama: Gerçek anlamda somut olan “taş” sözcüğü cümlede “acıma duygusu olmayan” anlamında yeni ve soyut bir anlam kazanmıştır.

Sorunların çözümünde hep farklı yollar denerdi.

Açıklama: “Yol” sözcüğü gerçek anlamda ulaşım için kullanılan yer bildirir ancak cümlede yöntem, metot anlamında yeni ve soyut bir anlam özelliği kazanmıştır.

Sende bu işi yapacak yürek var mı?

Açıklama: Aslında “kalp” anlamında kullanılan “yürek” sözcüğü bu cümlede “cesaret” anlamı bildirir. Yeni ve soyut bir anlam özelliği kazanmıştır.

Taktik: Yukarıdaki örneklerde gördüğünüz gibi bu anlam özelliğini oluşturmak için önce gerçek anlamlı bir sözcük seçeceğiz, sonra buna yeni ve soyut bir anlam özelliği katmamız gerekir. İşte, o aşamalar:

1. “Koku” sözcüğünü seçelim.

2. Buna “bir olayın belirtisi” anlamını katalım. 3. Aralarında yeni bir tartışma çıkacak, bunun kokusunu alıyorum.

Sıkça Sorulan Sorular